Gisges Jana Maria
Jan Maria w 1926 r. wstąpił w Kielcach do gimnazjum im. Stanisława Kostki. W 1934 r. rozpoczął studia polonistyczne na uniwersytecie warszawskim. Studia przerwał wybuch wojny. Jan Maria powrócił na kielecczyznę i zatrudnił się jako robotnik leśny. W 1940 r. ożenił się z Anna Strycharską. Podczas wojny pisarz brał czynny udział w walce z okupantem.
W latach 1943 – 45 był więziony w hitlerowskich obozach koncentracyjnych. Powrócił do kraju we wrześniu 1945 r. Osiedlił się w Kielcach i podjął prace jako nauczyciel języka polskiego, ale niebawem zmienił pracę i przyjął posadę jako referent w Wydziale Kultury i sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach. Od 1946 r. objął stanowisko naczelnika tego wydziału. Brał udział w organizowaniu świętokrzyskich Dni Kultury oraz założył lokalny miesięcznik kulturalno – oświatowy i literacki "Cychry".
W 1946 r. wydał pierwszy tomik poezji Więzień i chłop, a rok później Antologię współczesnej liryki świętokrzyskiej. Związał się także z czasopismem Wieś, gdzie drukował swoje utwory.
W latach pięćdziesiątych przeniósł się do Warszawy, gdzie został sekretarzem Związku Literatów Polskich. Piastował te funkcję do 1975 roku. Ruchy społeczne i polityczne lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych stanowiły dla Gisgesa wstrząs. Zajmował w tych czasach postawę niezależną. W 1983 r. po reaktywowaniu ZLP przyjął funkcję vice prezesa u boku Haliny Auderskiej. W tym samym roku 17 grudnia Gisges umiera z powodu pęknięcia łuku aorty serca. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Był odznaczony: Krzyżem Oficerskim orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru I i II Klasy, Krzyżem komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi.
W swoim testamencie część swoich zbiorów i pamiątek przekazał niżańskiej bibliotece, która w 1986 r. otwarła Izbę Pamięci J.M. Gisgesa.
Do najsłynniejszych utworów pisarza należą: Marmury i dmuchawce, Osaczeni, Osty, Borelowski, Lasowiacy. Pośmiertnie wydano: Drzazgi, Wieczory nad jeziorami oraz rzecz o Jarosławie Iwaszkiewiczu A po człowieku dzwoni dzwon.
Lachowicz Bronisław
Bronisław Lachowicz studia chemiczne rozpoczął na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie uzyskał tytuł doktora. Następnie korzystając ze stypendium Akademii Umiejętności z fundacji Seweryna Gałęzowskiego oraz subwencji austriackiego ministerstwa oświaty, odbył czteroletnie specjalistyczne studia uzupełniające w różnych ośrodkach uniwersyteckich. Swoje prace badawcze prowadził w Berlinie, Lipsku i Wiedniu. Po powrocie do Lwowa został asystentem profesora Bronisława Radziszewskiego, twórcy teorii organicznego pochodzenia ropy naftowej. Lachowicz przez kilka lat prowadził własne badania nad węglowodorami naftowymi. Ich wyniki ogłosił w rozprawie „Oskładnikach galicyjskiego oleju skalnego”, którą wydał w 1883 roku. W dwa lata później habilitował się na docenta chemii organicznej na podstawie dziesięciu prac eksperymentalnych. W 1887r. Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Lwowskiego rozszerzył mu vegeniam legendi na całą chemię ogólną. W 1894 r. przyznano mu tytuł profesora chemii ogólnej a w 1897 utworzono do jego dyspozycji oddzielne uniwersyteckie laboratorium chemiczne. Lachowicz był także twórcą podręcznika „Zasady termochemii” oraz ponad czterdziestu rozpraw i artykułów naukowych. Które ogłaszał w „Rozprawach Wydziału Matematyczno- Przyrodniczego Akademii Umiejętności w Krakowie” oraz w kilku niemieckojęzycznych periodykach chemicznych. Publikował także artykuły popularnonaukowe w „Kosmosie” i „Rolniku”. Zresztą docent Zygmunt Rościszewski, redaktor „Rolnika” był współpracownikiem Lachowicza.
Bronisław Lachowicz łączył w sobie niepospolite zdolności z ogromną pracowitością. Niestety pasmo jego sukcesów zostało nagle przerwane przez ciężką chorobę w 1901r. Zmarł 25 lutego 1903 r. we Lwowie i został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim. Został on pośmiertnie uhonorowany nadaniem jego imienia lwowskiej ulicy na terenie Kulparkowa. Niestety w 1946 r. jej nazwa została zmieniona. Ale nic nie jest w stanie zatrzeć osiągnięć naukowych naszego utalentowanego ziomka.
Niżańskie rodowody
Prof. dr hab. Stanisław Bałut ur.1921 w Nisku na Barcach, zmarł w maju 1994 w Krakowie i tam pochowany na rakowieckim cmentarzu.
Były prorektor Wyższej Szkoły Rolniczej późniejszej Akademii Rolniczej w Krakowie. Twórca Wydziały Leśnego na tejże uczelni, dziekan tego wydziału, wybitny fachowiec z zakresu leśnictwa.
Absolwent niżańskiego gimnazjum, partyzant z Oddziału Leśnego NOW-AK "Ojca Jana" uczestnik bitwy na Porytowym Wzgórzu. Jego okupacyjna działalność opisana jest w książce Stanisława Puchalskiego "Partyzanci Ojca Jana" wyd. II z 1996.
Szczegóły jego życiorysu, zwłaszcza osiągnięcia naukowe można uzyskać na AR w Krakowie.
W Krakowie mieszka jego jedyna córka, lekarz ginekolog.
Józef Tadeusz Płachciński (15.03.1914 - 13.05.2009) urodzony w Nisku, mieszkał w Edmonton w Kanadzie. Absolwent niżańskiego gimnazjum z 1933r.
w czasie wojny oficer w Armii Andersa, uczestnik obrony Tobruku, bitwy pod Gazalą i całej Kampanii Libijskiej, bitwy na Monte Cassino. Uczestnik walk II Korpusu we Włoszech w 1944r. oraz walk o Bolonie w kwietniu 1945r.
W uznaniu wybitnych czynów wojennych zarządzeniem z dnia 1.06.1945 Prezydenta Rzeczypospolitej nadano Mu KRZYŻ SREBRNY ORDERU "VILTUTI MILITARI" V. KLASY. Dekoracji dokonał gen. ANDERS.
W sierpniu 2007r. ukazały się Jego wspomnienia wojenne oraz odbyła się promocja książki w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie i w Nisku.
Józef Płachciński zmarł 13 maja 2009r. w Edmonton w Kanadzie. Pochowany został 11 sierpnia 2009r. w Nisku.
płk Stanisław Dąbek
Stanisław Dąbek urodził się 28 marca 1892r. w Nisku nad Sanem w rodzinie chłopskiej, jako syn Szczepana i Rozalii. Na jego wychowanie przemożny wpływ miał dziadek Franciszek Pawęski, uczestnik powstania styczniowego. Dziadek pierwszy zafascynował młodego Staszka bronią, zabierając go na liczne polowania po okolicznych lasach. Opowiadał mu o swych przeżyciach, walkach, w których brał udział, lasach, które dawały mu schronienie przed wrogiem.
Od 1900r. rodzina Dąbków mieszkała w Lubaczowie. Tu w 1908r. Stanisław ukończył gimnazjum. Następnie seminarium nauczycielskie w Sokalu. W 1911r. podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim i rozpoczął pracę nauczyciela w podlwowskiej Bóbrce. W 1914r. po wybuchu I wojny światowej wstąpił jako ochotnik, do służby w piechocie, w wojsku austro-węgierskim, a następnie ukończył szkołę dla oficerów rezerwy w Baring.
Pod koniec 1918r. wstąpił do Wojska Polskiego i po weryfikacji otrzymał stopień kapitana w korpusie piechoty. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej. W trakcie działań wojennych otrzymał awans na stopień majora piechoty. Był kolejno dowódcą batalionu piechoty w 14 Pułku Piechoty oraz 8 i 7 Pułku Piechoty Legionów. W 1924r. został podpułkownikiem piechoty. Później był zastępcą dowódcy 7 Pułku Piechoty Legionów w Chełmie. Od 1928r. Do 1930r. pełnił funkcję komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Był dla swoich podwładnych surowy i wymagający. W latach 1930 - 1937 dowodził 7 Pułkiem Piechoty Legionów, awansując w 1932r. na pułkownika piechoty. Następnie objął dowództwo nad 52 Pułkiem Piechoty Strzelców Kresowych w Złoczowie.
W przededniu II wojny światowej pod koniec lipca 1939r. został wyznaczony dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej i p.o. dowódcą Lądowej Obrony Wybrzeża. Podjął aktywne prace nad umocnieniem pozycji obronnych i wzmocnieniem uzbrojenia podległych mu jednostek. Podczas kampanii wrześniowej dowodził aktywnie całością sił lądowych zgromadzonych wokół Gdyni, organizując wypady zaczepne. Wobec przeważających sił Wehrmachtu i odcięcia wojsk polskich na Wybrzeżu od pozostałej części kraju podjął decyzję o ewakuacji na Kępę Oksywską. Wieczorem 19 września 1939r., w obliczu nieuchronnej klęski, odebrał sobie życie strzałem w głowę. Pośmiertnie nadano mu stopień generała brygady. Miejsce jego śmierci znajduje się na terenie obecnej 43 Bazy Lotniczej Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej.
Prof. dr hab. Hermina Krach
Urodzona 18 października 1911r. w Nisku, woj. podkarpackie. Dyplom magistra filozofii w zakresie chemii otrzymała w 1936r. na Wydziale Matematyczno – Przyrodniczym Uniwersytetu Poznańskiego. Stopień doktora nauk ścisłych uzyskała w 1951r. na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Toruńskiego na podstawie rozprawy pt. - „Wydajność drożdży wyhodowanych na hydrolizacie drzewnym” a doktora habilitowanego - w 1960r. na tymże Uniwersytecie; tytuł rozprawy: „Wpływ grzybów Merulius lacrimans i Poria vaporaria na zmiany własności ligniny”. Stanowisko docenta na Wydziale Technologii Drewna SGGW objęła w 1961r. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymała w 1967r. i profesora zwyczajnego w 1974r.
Pracę zawodową rozpoczęła w 1936r. jako asystent w Zakładzie Chemii Ogólnej Uniwersytetu Poznańskiego. Od 1937r. do wybuchu wojny pracowała w laboratorium Fabryki Sklejek w Bydgoszczy. W czasie okupacji kierowała laboratorium bakteriologiczno – chemicznym Ubezpieczalni Społecznej w Rzeszowie. Od 1946r. pracowała w fabryce chemii farmaceutycznej w Warszawie. We wrześniu 1948r. przeszła do SGGW na stanowisko starszego asystenta w Katedrze Chemicznej Technologii Drewna Wydziału Technologii Drewna. Na tym Wydziale pracowała do 1981r., zdobywając kolejno stanowiska: adiunkta – w 1951r., zastępcy profesora – 1956r, docenta etatowego - 1964r. oraz w tymże roku – kierownika Zakładu Chemii Drewna w Katedrze Mechanicznej Technologii Drewna. Po reorganizacji Wydziału była kierownikiem Zespołu Podstaw Chemicznych Procesów Technologicznych w Instytucie Technologii Drewna. W 1961r. była wybrana prodziekanem ds. dydaktycznych WTD; pełniła tę funkcję do września 1966r. W 1963r. zorganizowała na Wydziale studia dla pracujących, które prowadziła do 1969r. równocześnie z prowadzeniem kursu stacjonarnego. W styczniu 1981r. przeszła na emeryturę.
Prof. Hermina Krach specjalizowała się w chemii związków wielkocząsteczkowych naturalnych i syntetycznych. Jej główne kierunki badawcze to: chemia drewna, kleje i klejenie drewna. Jest autorką 45 prac opublikowanych, nie publikowanych – 54, 7 wielokrotnie wznawianych skryptów oraz patentu. Oto tytuły wybranych publikacji: „Badanie własności ligniny wyodrębnionej z drewna rozłożonego przez grzyby M. L. P. V.”, „Chemia stosowana w drzewnictwie”, „Wykorzystanie furfurolu do wyrobu żywicy mocznikowo – furfurolowej, stosowanej do klejenia drewna”. Była promotorem 10 przewodów doktorskich; pod Jej kierunkiem wykonano 104 prace magisterskie.
Od 1951r. prowadziła na WTD wykłady z przedmiotów: chemia drewna na kursach stacjonarnych i zaocznych – do 1981r. (w ramach tego przedmiotu wykładała chemię ogólną, nieorganiczną i organiczną); kleje i klejenie drewna (w latach 1953 – 1959 na kursie magisterskim, od 1962r. do 1981r. na kursach stacjonarnym i zaocznym); materiały malarsko – lakiernicze (w latach 1953 – 1970 na kursach stacjonarnym i zaocznym); wybrane zagadnienia z technologii klejenia drewna (od 1978r do 1980r. na Kusie podyplomowym).
Stanisław Kluk
Urodzony w roku 1939 w Nisku, szybownik, pilot PLL LOT, modelarz.Jeden z czołowych polskich pilotów szybowcowych. Instruktor szybowcowy i samolotowy, modelarz. Emerytowany pilot zawodowy w PLL LOT. Wielokrotny reprezentant Polski w zawodach międzynarodowych i mistrzostwach świata. Posiada diamentową odznakę szybowcową. W 1980 roku ustanowił rekord odległości w przelocie po trasie trójkąta wynoszący ponad 893 km.
W latach 1957-1977 związany z Aeroklubem Stalowowolskim, gdzie został wyszkolony i pracował zawodowo, był szefem modelarstwa, instruktorem lotniczym, szefem wyszkolenia. Nadal współpracuje z ASW jako szkoleniowiec. Jest traktowany przez młodych adeptów szybownictwa jako wzór do nasladowania.
Osiągnięcia:
- ośmiokrotny szybowcowy mistrz Polski,
- trzykrotny wicemistrz i dwukrotny II wicemistrz.
- brązowy medalista mistrzostw świata w klasie otwartej i zdobywca pucharu za najlepszy wynik na szybowcu 19-metrowym (1972).
- szybowcowy wicemistrz Czechosłowacji (1968) i państw socjalistycznych (1981).
Ustanowił 7 rekordów krajowych, w tym jeden świata. Dwukrotnie zwyciężył w Całorocznych Zawodach Szybowcowych im. Ryszarda Bitnera. Laureat Medalu Czesława Tańskiego (1972) i Błękitnych Skrzydeł. Zasłużony działacz kultury fizycznej i Lotnictwa Sportowego.
źródło: Wikipedia