TEMAT:

ANALIZA LOKALNEJ GOSPODARKI.

ETAP I MRL

Sytuacja Gminy względem gmin porównawczych Monitor Rozwoju Lokalnego

Ogólny wniosek z analizy: W obszarze rynku pracy Gmina Nisko znacząco odstępuje od grupy badawczej, przed nią znajduje się jedynie Dąbrowa Tarnowska, która ma jednak bardzo wysoki wskaźnik dynamiki zmian. Nisko znacząco odstaje od badanej grupy, ale również nie rozwija się w tempie umożliwiającym zbliżenie się do średniej badanej grupy w najbliższych latach.

Problemy Niska:
• najniższy wskaźnik przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto (ujemna wartość i dynamika);
• niższa liczba miejsc pracy, choć tendencja już dodatnia;
• najniższy wskaźnik różnicy mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym, co wskazuje na pogłębiający się problem w dostępie do siły roboczej;
• najwyższy wskaźnik bezrobocia wśród bezrobotnych z wykształceniem podstawowym (Nisko na końcu stawki);
• najwyższy wskaźnik bezrobotnych powyżej 1 roku (choć dynamika dodatnia);
• najwyższy wskaźnik bezrobocia w grupie zarejestrowanych absolwentów wskazuje na ograniczone możliwości wykorzystania wskazanego potencjału i niski poziom zatrudnienia lokalnego rynku pracy, przygotowanego na nowych absolwentów;
• najwyższy wskaźnik bezrobocia – Nisko ostatnią gminą w grupie;
• najwyższy wskaźnik bezrobocia wśród osób do 25 roku życia - Nisko ostatnią gminą w grupie (dynamika również ujemna);
• najwyższy wskaźnik długotrwale bezrobotnych;

Potencjały:
• Wysoki wskaźnik i dynamika w liczbie absolwentów szkół średnich – potencjał rozwojowy;
• Nisko liderem w liczbie uczniów w szkołach średnich, choć dynamika ujemna.

ETAP II. DIAGNOZA POGŁĘBIONA
Ogólny wniosek z analizy: Z przeprowadzonej analizy zjawiska bezrobocia wynika, że lokalny rynek pracy zalicza się do rynków trudnych z utrzymującym się wysokim poziomem bezrobocia, które nawet w okresie rozwoju gospodarczego zdecydowanie odstaje od średniej regionalnej, czy krajowej. Wpływ na obecną sytuację mają zmiany demograficzne, niski poziom lokalnej przedsiębiorczości, a także obecny system kształcenia, który ze względu na niski potencjał lokalnych firm, w większym stopniu przygotowuje kadry dla firm z dużych ośrodków przemysłowych na terenie kraju lub za granicą. Lokalny rynek pracy jest w dużej mierze uzależniony od ogólnej sytuacji gospodarczej występującej na terenie kraju. Na lokalnym rynku brakuje firm z wysokim potencjałem innowacyjno – technologicznym.

Problemy Niska:
• Utrzymująca się wysoka stopa bezrobocia. Mimo zauważalnego spadku na przestrzeni lat 2009-2019 różnica między powiatem, a krajem i województwem jest bardzo wysoka. W roku 2009 stopa bezrobocia wynosiła 24,2%, w ostatnim roku badanym 15,7%. Poprawa sytuacji na lokalnym rynku pracy wynika z poprawy sytuacji na krajowym rynku, w mniejszym stopniu wynika ze zmian, jakie bezpośrednio dotyczyły lokalnego rynku pracy.
• Sytuacja w poziomie bezrobocia kwalifikuje Gminę Nisko (na podstawie danych powiatowych) do obszarów o najwyższym poziomie bezrobocia w Polsce,
• Zmiany w obniżaniu liczby osób w wieku poprodukcyjnym i przedprodukcyjnym występują w tempie szybszym niż zmiany na rynku krajowym, czy regionalnym,
• Spada liczba osób wchodzących na rynek pracy w wieku przedprodukcyjnym,
• W grupie zarejestrowanych osób bezrobotnych przeważają kobiety, w roku 2019 stanowiły 54%, w roku 2015 - 49,8%, w okresie ostatnich 5 lat rośnie udział kobiet, bowiem rozwój gospodarczy tworzy lepsze warunki dla kierunków zawodowych, pracowników przemysłowych, operatorów maszyn, które w dużej mierze dedykowane są mężczyznom, mniej ofert pracy dotyczy kobiet,
• Ze względu na miejsce zamieszkania, poziom bezrobocia w większym stopniu dotyka mieszkańców obszarów wiejskich na terenie gminy,
• Duża liczba osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w roku 2015 w/w grupa stanowiła 93,5%, w roku 2019 – 88,2%. Większą liczbę tych osób stanowią kobiety. Największą grupą osób w 2019 r. stanowią osoby długotrwale bezrobotne, następnie osoby do 30 roku życia i dopiero na trzecim miejscu osoby po 50 roku życia. Problemem dla gminy jest utrzymujący się poziom liczby osób długotrwale bezrobotnych, które wymagają szczególnych działań umożliwiających im powrót na rynek pracy.
• W grupie osób bezrobotnych największą grupę stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym, następnie z zawodowym, policealnym i średnim, wyższym i najmniejszą grupę tworzyły osoby z wykształceniem średnim. Niepokojącym zjawiskiem jest wzrost liczby osób bezrobotnych z wykształceniem wyższym, co może być bardziej wynikiem wzrostu liczby osób kończących edukację na poziomie wyższym, ale może być to również związane z niedostosowaniem kształcenia wyższego do potrzeb rynkowych.
• Bezrobotne kobiety przeważają w grupie osób z wyższym wykształceniem (65% w roku 2009 i 77% w 2019), w grupie wykształcenia średniego ogólnokształcącego (78% i 74%). Natomiast bezrobotni mężczyźni najczęściej rejestrują się wg. wykształcenia zasadniczego zawodowego (61% i 56%) oraz wg. wykształcenia podstawowego (64% i 63%).
• Źle dobrane kierunki kształcenia zawodowego mają wpływ na poziom bezrobocia, w szczególności na poziom bezrobocia wśród absolwentów szkół średnich oraz szkół wyższych;
• Liczba zarejestrowanych absolwentów według wykształcenia wyższego i wg kierunków kształcenia w okresie 2009 – 2014 wskazuje, iż do zawodów o wysokim poziomie bezrobocia należały kierunki: Pedagogika, Ekonomia, Administracja, Filologia, Zarządzanie, Inżynieria Środowiskowa, Fizjoterapia, Turystyka i rekreacja, Prawo, Finanse i rachunkowość, natomiast w okresie ostatnich 5 lat: Zarządzanie, Inżynieria środowiskowa, Pedagogika, Ekonomia, Administracja, Prawo, Fizjoterapia, Bezpieczeństwo wewnętrzne, Filologia i Technologia żywności i żywienia człowieka. W tym okresie rośnie poziom bezrobocia w szczególności na kierunkach związanych bezpośrednio skierowanych do firm: zarządzanie, inżynieria środowiskowa, ekonomia, co może wynikać z niskiego potencjału lokalnego rynku pracy. Wzrost bezrobotnych na kierunkach pedagogicznych, administracyjnych wynika ze zmian systemowych zachodzących na rynku i zmiany liczby mieszkańców gminy.
• W okresie 2009 – 2014, gdzie poziom bezrobocia na terenie gminy Nisko był najwyższy do kierunków deficytowych należały: technik informatyk, technik elektronik, technik mechanik, technik budownictwa, kucharz, technik elektryk, technik ekonomista, technik mechatronik, technik żywienia i gospodarstwa domowego, natomiast w okresie 2015 – 2019: technik informatyk, technik mechanik, technik pojazdów samochodowych, technik elektronik, technik ekonomista, technik organizacji reklamy, technik budownictwa, technik hotelarstwa i technik usług fryzjerskich. Przedstawione dane obrazują, iż w obecnych kierunkach kształcenia dominują szkoły techniczne, w mniejszym stopniu zawodowe, co pokazuje większe zainteresowanie rynku osobami z wykształceniem zawodowym.
• Migracja młodych, wykształconych ludzi do dużych aglomeracji miejskich,
• Niski poziom aktywności przedsiębiorczej wśród mieszkańców,
• Niski potencjał lokalnej przedsiębiorczości, co przejawia się ograniczoną liczbą ofert pracy, w tym wzrost zawodów nadwyżkowych, w roku 2018 do nich zaliczały się zawody o niskim kwalifikacjach, o niskim znaczeniu rynkowym, lub nieodpowiadające lokalnym potrzebom, m.in.: pracownicy usług domowych, maszyniści kotłów parowych i górnicy. Niekorzystną grupę tworzą również zawody związane z usługami dla biznesu, co jest niepokojącym sygnałem dla otoczenia biznesu: specjaliści ds. ochrony środowiska, do spraw transportu, pośrednicy biznesowi i doradcy finansowi. W ostatnim roku 2018 przybywa zawodów nadwyżkowych w usługach dla mieszkańców i w prostych zawodach m.in.: dietetycy, barmani, sprzedawcy, a także coraz liczniejsza grupa zawodów budowlanych.
• W ofertach pracy dominuje zapotrzebowanie na robotników przemysłowych, pracowników usług i sprzedawców, operatorów maszyn, którzy jednocześnie są w największym stopniu zagrożeni zwolnieniem w przypadku zmiany koniunktury gospodarczej (być może taki wpływ wywoła efekt koronawirusa);
• Utrzymujący się trend mniejszego zapotrzebowania na specjalistów i średni personel, który mógłby przyczynić się do podniesienia konkurencyjności firmy w obszarze wiedzy i technologii.

Potencjały:
• Pozyskiwane środki przez Powiatowy Urząd Pracy na różne formy pomocy dla osób bezrobotnych jak i pracodawców,
• Tereny inwestycyjne dające możliwość pracodawcom utworzenie dużych zakładów pracy,
• Znaczące obniżenie poziomu bezrobocia od roku 2014, co widoczne jest w ogólnej liczbie bezrobotnych, jak również w liczbie bezrobotnych absolwentów.
• Rozwój firm i pojawienie się inwestorów w branżach skorelowanych z lokalnym potencjałem kształcenia zawodowego.

Na podstawie przeprowadzonej diagnozy chcielibyśmy prosić Państwa o wyrażenie opinii o przedstawionych problemach niżańskiego rynku pracy. Prosimy również o ocenę, dlaczego poziom bezrobocia na terenie gminy nie poprawia się w stosunku do gmin o podobnej strukturze, jakie są kluczowe przyczyny bezrobocia na terenie gminy, jakie grupy mieszkańców są w największym stopniu zagrożone bezrobociem? Jakie widzą Państwo również działania mogące przeciwdziałać bezrobociu na terenie naszej gminy w perspektywie najbliższych kilku lat. Dodatkowym pytaniem jest Państwa opinia o wpływie pandemii koronawirusa na sytuację lokalnego rynku pracy.

Prosimy o Państwa opinię w przedstawionej na forum ankiecie oraz do dyskusji na poniższym Forum.

Link do ankiety : forms.gle/9URmCBjFuVZpYvkz5

Wykształceni uczniowie nie wracają do Niska, bowiem brakuje tu ofert pracy dla osób wykwalifikowanych, drugim problemem są również niższe zarobki niż w dużych ośrodkach miejskich. Brakuje zakładów pracy o potencjale rozwojowym, które oferują wyższe zarobki dla specjalistów.

Bardzo słuszna diagnoza. Zgadzam się z nią w 100%. Niskie zarobki, brak ofert pracy, brak dużych zakładów pracy oraz migracje osób młodych powodują duże bezrobocie w naszej gminie. Należy coś z tym zrobić. Mam nadzieję, że naszej gminie uda się poprawić tą sytuację. Trzymam kciuki za projekt. Pozdrawiam

Ściągnąć inwestora - nowe, atrakcyjne miejsca pracy+nowe bloki to może by przyciągnęło młodych do Niska

W Nisku od kilkunastu lat niewiele się dzieje jeżeli chodzi o rynek pracy. Szukanie pracy na lokalnym rynku jest z góry skazane na porażkę, od razu lepiej rozszerzyć krąg poszukiwań o sąsiadującą Stalową Wolę.

Zgadzam się. Bardzo trafna opinia. Szkoda, że już od lat niewiele się w Nisku w tym temacie dzieje, chociaż ostatnio trochę się to zmienia, mam nadzieję, że na lepsze.